KÖPEKLERDE İDEAL BESLENME

Beslenme, insanlar için olduğu gibi evcil dostlarımız için de büyük önem taşır. Sevimli dostlarımızın yeterli ve dengeli beslenmeleri büyük ölçüde bizim sorumluluğumuzdadır. Biz de bu yüzden, köpeklerin beslenmesi konusunda önemli noktaları sizler için derledik.

Köpeklerin Beslenmesinde Dikkat Edilmesi Gereken Konular

Yeterli ve dengeli beslenmenin temeli, köpeğinizin ihtiyaç duyduğu besleyici içeriklerden oluşan kaliteli mamayı, yeterli miktarda ve düzenli şekilde vermekten geçer. Yaş, ırk, cinsiyet, yaşam tarzı veya aktivite düzeyi, sağlık sorunları, gebelik, kısırlaştırma gibi genetik ve çevresel birçok faktöre göre ideal beslenme düzeni değişmektedir.

Köpekler sindirim sistemi özellikleri ve beslenme biçimine göre etçil (carnivor) sınıfında yer almaktadır. Ancak bazı durumlarda hem etçil hem otçul (omnivor) özellik gösterebilmektedir. Dengeli beslenmeyi sağlamak, köpeklerin diş, kemik, tüy, deri sağlığı gibi birçok konuyu doğrudan etkilemektedir.

Sağlıklı erişkin köpeklerin yeterli ve dengeli beslenmesi için “günde bir öğün” genel olarak yeterli olmaktadır. Köpeğinizin beslenme düzenini bu şekilde ayarlamak, tüketilen mama miktarını kontrol altında tutmayı da kolaylaştıracaktır. Büyüme, gebelik ya da emzirme gibi beslenme gereksinimlerinin daha fazla olduğu dönemlerde öğün sayısı arttırılmalıdır. Benzer şekilde iri ırk veya aktif köpeklerde mide genişlemesi, gaz oluşumu ve mide dönmesi gibi sindirim sistemi sorunlarının önüne geçmek için günde iki öğün besleme önerilmektedir.

Tahılsız Perfect Serisi, enginarın zengin vitamin ve mineral içeriği ile eklem ve kemik sağlığını destekleyerek evcil hayvanınızın yaşam kalitesini artırmak için özel olarak formüle edilmiştir.

Köpeklerde İdeal Kilo Ne Kadar Olmalı?

Beslenmenin kontrolü: Beslenmelerinde doğru gitmeyen bir şeyler olduğunu en iyi, onlarla en çok vakit geçiren sizler anlayabilirsiniz. Yeterli ve dengeli beslenen köpekler hareketli bir yaşam sürerler. Duyularının keskinliği ifadelerinden anlaşılır, deri ve tüyleri ise göz alıcıdır.

Kilo kaybı veya artışı durumlarında kontrolleri ertelemek daha ciddi sorunlara yol açabilir. Köpeğinizin kilo durumunu takip edebilmeniz için bilimsel olarak kabul gören vücut kondisyon skorlarını sizler için derledik.

Köpeklerde vücut kondisyon skorlaması

Köpekler için vücut kondisyon puanları ve kriterleri aşağıdaki gibidir.

Skor	Kriterler
1	Kaburgalar, bel omurları, leğen kemiği ve diğer kemik çıkıntıları uzaktan rahatlıkla görülebilir. Fark edilebilecek vücut yağı bulunmaz ve kas kitlesinde de bariz bir kayıp söz konusudur.
2	Kaburgalar, bel omurları ve leğen kemiği uzaktan fark edilebilir. El ile hissedilebilecek bir yağ tabakası bulunmamaktadır. Kas kitlesinde hafif bir kayıp söz konusudur.
3	Üzerinde yağ bulunmayan kaburgalar el ile kolaylıkla hissedilebilir. Bel omurlarının üst kısımları gözle fark edilebilir. Leğen kemiği ve bel bölgesi belirgindir. Yandan bakıldığında karın boşluğu ve kaburgalar, baş bölgesinden kuyruğa doğru bir eğri oluşturmuş durumdadır.
4	Kaburgaların üzeri hafif yağlıdır ve el ile rahatlıkla hissedilebilir. Bel kolaylıkla fark edilebilir. Yandan bakıldığında karın boşluğu ve kaburgaların, baş bölgesinden kuyruğa doğru bir eğri oluşturduğu gözlenir.
5	Kaburgaların üstünde aşırı olmayan bir yağ tabakası mevcuttur ve kaburgalar el ile hissedilebilir. Yukarıdan bakıldığında kaburgaların bitiminde bel kısmı seçilebilmektedir. Yandan bakıldığında ise karın boşluğu ve kaburgaların, baş bölgesinden kuyruğa doğru bir eğri oluşturduğu gözlenir.
6	Kaburgaların üstünde fazla yağ bulunmaktadır, ancak kaburgalar el ile hissedilebilir. Yukarıdan bakıldığında bel bölgesi fark edilebilir, ancak çok belirgin değildir. Yandan bakıldığında ise karın boşluğu ve kaburgaların, baş bölgesinden kuyruğa doğru bir eğri oluşturduğu gözlenir.
7	Kaburgalar yağ örtüsü ile kaplıdır ve el ile zorlukla hissedilebilir. Bel bölgesi ve kuyruk sokumunda gözle görülebilir yağlanma vardır. Bel bölgesi fark edilemez ya da zorlukla fark edilebilir. Yandan bakıldığında karın boşluğu ve kaburgaların, baş bölgesinden kuyruğa doğru oluşturması gereken eğri gözlenemeyebilir.
8	Kaburgalar aşırı yağ ile kaplıdır ve el ile hissedilemez ya da bastırıldığında zorlukla hissedilebilir. Bel bölgesi ve kuyruk sokumunda aşırı yağlanma vardır. Bel bölgesi fark edilemez. Yandan bakıldığında karın boşluğu ve kaburgaların, baş bölgesinden kuyruğa doğru oluşturması gereken eğri kaybolmuştur. Karın bölgesinde şişlik oluşabilir.
9	Göğüs kafesi, omurgalar ve kuyruk sokumu tamamen yağ ile kaplıdır. Bel bölgesi fark edilemez. Yandan bakıldığında karın boşluğu ve kaburgaların, baş bölgesinden kuyruğa doğru oluşturması gereken eğri kaybolmuştur. Boyun bölgesi ve bacaklarda yağ birikimi vardır. Karın bölgesi bariz şekilde şişmiş durumdadır.

Tartı

En güvenilir kilo kontrolü yöntemi elbette ki “tartı”dır. Kilosunu doğru şekilde analiz edebilmek için köpeğinizin ırkının ideal aralığını bilmeniz gerekmektedir. Ev hayvanı olarak sıklıkla tercih edilen bazı köpek ırklarının ideal ağırlıkları aşağıda verilmiştir.

Köpek ırkı	Ortalama Ağırlık (kg)
Köpek ırkı	Erkek	Dişi
Basset Hound	29,5 – 34,0	22,7 – 29,5
Beagle (33 cm)	5,9 – 8,2	5,9 – 7,3
Beagle (38 cm)	7,7 – 10,0	6,8 – 9,1
Chihuahua	0,9 – 2,7	0,9 – 2,7
Chow Chow	20,4 – 22,7	18,1 – 22,7
Cocker Spaniel	11,3 – 13,6	9,1 – 11,3
Collie	29,5 – 31,8	22,7 – 29,5
Minyatür Dachshund	3,6 – 4,5	3,6 – 4,5
Dachshund	7,3 – 10,0	7,3 – 10,0
Dalmatian	22,7 – 29,5	20,4 – 24,9
Doberman Pinscher	29,5 – 36,3	24,9 – 31,8
İngiliz Springer Spanial	22,2 – 24,9	18,1 – 20,4
Alman Shepherd	34,0 – 40,8	29,5 – 36,3
Golden Retriever	29,5 – 34,0	24,9 – 29,5
Labrador Retriever	29,5 – 36,3	24,9 – 31,8
Maltese	1,8 – 2,7	1,8 – 2,7
Minyatür Schnauzer	7,3 – 8,2	5,4 – 7,3
Pekingese	4,5 – 6,4	4,5 – 6,4
Pomeranian	1,8 – 3,2	1,4 – 2,3
Poodle	22,7 – 27,2	20,4 – 24,9
Minyatür Poodle	7,7 – 9,1	6,8 – 9,1
Toy Poodle	3,2 – 4,5	3,2 – 4,5
Rottweiler	36,3 – 43,1	31,8 – 38,6
Shetland Sheepdog	7,3 – 10,0	6,4 – 8,2
Shih Tzu	5,4 – 7,7	4,5 – 6,8
Husky	20,4 – 27,2	15,9 – 22,7
Yorkshire Terrier	1,8 – 3,2	1,4 – 2,7

İdeal Kilosunun Üzerinde Olan Köpekler Nasıl Anlaşılır, Riskleri ve Kilo Kontrolü İçin Öneriler

Köpeğinizin ideal kilosunun üzerinde olup olmadığını belirleyebilmeniz için ırkının ortalama ağırlığını iyi bilmeniz gerekmektedir.

Gözlem ve birkaç küçük dokunuş ile vücut kondisyon skorlaması yapmanız önerilmektedir. Köpekler için 4 ila 5 arası skor normal kabul edilir ve %15-20'lik bir vücut yağ seviyesini yansıtır.

Köpeklerde ırkın normal kilosunun %15-30 üzerinde olanlar aşırı kilolu, %30 ve daha fazla üzerinde olanlar ise obez kabul edilir.

Yanlış ve düzensiz beslenme, enerji alımı ve tüketimi arasındaki dengesizlik obeziteye yol açmaktadır. Obezite köpeklerde yaşamın her döneminde görülebilmektedir, ancak ilerleyen yaşlarda daha sık karşılaşılan bir sağlık sorunudur. Gereksinim fazlası enerji, vücutta yağ şeklinde depolanarak, dostlarımızın sağlığını tehdit etmekte ve yaşam kalitesini düşürmektedir. Özellikle küçük ırk köpeklerde bu duruma daha fazla dikkat edilmelidir, çünkü birkaç kilo fark bile küçük köpek ırklarının hayatını olumsuz etkilemektedir.

Davranış Değişiklikleri

Minik dostunuzun beslenme davranışında (fazla ya da az mama tüketme, öğün sayısının değişmesi, mama reddi gibi) ve günlük aktivitelerinde azalma ya da isteksizlik gibi değişiklikler seziyorsanız, kilo kontrolü için veteriner hekiminiz ile iletişime geçmelisiniz.

Neler Yapabilirsiniz?

Köpekler ideal kilosunun %15 üzerinde ise zayıflama programı önerilmektedir. Zayıflama programlarında dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri, dostlarımıza hızlı kilo kaybettirmemektir. Hızlı zayıflama, karaciğer yağlaması (hepatik lipidoz) gibi sağlık sorunlarına yol açabileceğinden, zayıflama programında haftalık kilo kaybının köpeklerde ağırlığın %1-2’si kadar olması önerilmektedir.

Zayıflama programı uygulanırken en önemli nokta köpeğinizin yeterli ve düzenli beslendiğinden emin olmaktan geçer. Düzenli kullanılan mama miktarını azaltmak, alınan enerji miktarını düşürerek fazla vücut yağlarından kurtulmaya yardımcı olacaktır. Ancak bu programın uzun süre uygulanmasının proteinler, amino asitler, yağ asitleri, vitaminler ve mineraller gibi temel besin maddelerinde yetersizliğe yol açabileceği unutulmamalıdır. Bu sebeple özellikle “kilo kontrolü” için özel olarak üretilmiş kaliteli mamalar kullanılmalıdır.

Fiziksel aktiviteyi arttırmak fazla kilolarla savaşmanın en önemli yardımcısıdır. Bu amaçla köpeklere düzenli ve tempolu yürüyüş önerilmektedir.

Zayıf Köpekler Nasıl Anlaşılır ve Kilo Kontrolü İçin Öneriler

Zayıflık da aşırı kilo kadar dikkat edilmesi gereken bir konudur. Kısa tüylü ırkların ideal kilosunun altında olduğunu anlamak kolaydır. Her zaman en güvenilir yol, tartı ile kilo takibini yapmaktır.

“Zayıf” kategorisine giren evcil dostumuza kilo aldırmak için neler yapabiliriz?

Besleyici değeri yüksek ve onun için uygun bir mama tercihi, dostunuzun sağlığı ve mutluluğu için oldukça önemlidir. Aynı zamanda yeterli miktarda beslenmenin sağlandığından da emin olmak gerekmektedir. Mama ambalajlarında yer alan gramajların takibi dikkatli yapılmalı, emin olamıyorsanız veteriner hekimlerden destek alınmalıdır.

Mama tüketimi konusunda isteksizlik gözlemleniyorsa, kısa bir süre yaş mama ve ödül maması kullanımı arttırılabilir.

Doğru mama seçimini yaptığınızdan ve porsiyon kontrollerini sağladığınızdan emin olmanıza rağmen ideal kilo artışı sağlanmıyorsa ya da hızlı şekilde kilo kaybı devam ediyorsa, bu durumun bir hastalık belirtisi olabileceği unutulmamalı ve mümkün olan en kısa sürede veteriner hekim ile iletişime geçilmelidir.

Doç. Dr. Eren KUTER

MAKÜ, Veteriner Fakültesi, Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Dalı

Paylaş :